Herinneringen aan een ster op het ijs: Dick Havenaar (2007)
R. Moers-de Vree
De uitzendingen op de TV van Sterren Dansen op het IJs zijn vast door vele Zoetermeerders gevolgd, maar niet veel van hen zullen weten dat er hier ook een ster op het ijs kon dansen. Op 15 augustus 1929 is Dick Havenaar in Zoetermeer geboren en op 6 februari 1981 is deze ijsster overleden. Zijn zus Lies Moers-Havenaar heeft zijn geschiedenis op papier gezet.
Jeugdtijd
Aan de Vlamingstraat 27 woonde het gezin van C. Havenaar. De heer Havenaar had een sigarenzaak en was redelijk bekend in Zoetermeer. Het gezin bestond uit negen kinderen . Op 15 augustus 1929 werd Dirk Christiaan als vierde in het gezin geboren. Zijn roepnaam was Dick. Op zijn zesde jaar begon hij te schaatsen op de kunstschaatsen van zijn oudste zus. Dat het schaatsen in het bloed zat bewijst de foto van zijn opa Dirk van Es, die een smederij aan de Vlamingstraat had tegenover de garage Franx. Op de foto staan ook zijn oom Dirk van Es, van beroep eveneens smid en zijn neef die een fietsenwinkel in Berkel had, allen op schaatsen. Als de school uit was en zijn zus de schaatsen terug wilde hebben, was Dick in tranen. Mevrouw Van Herwijnen, die zelf schoonrijdster was en ook in de Vlamingstraat woonde, zag hem regelmatig schaatsen. Zij gaf hem zijn eerste rondrijders cadeau. In de ouderwetse krullen die zich voor aan de schaatsen bevonden, werden door de heer Van Herwijnen tanden gemaakt om te kunnen remmen. Dick kreeg de smaak snel te pakken. Zijn vader die zag hoe hij vooruit ging, gaf hem met Sinterklaas een paar nieuwe rondijzers cadeau. Als er ’s winters ijs op de sloten lag, werd er volop geschaatst op de Dobbe achter de R.K.kerk. Ook voor muziek in de avonduren werd gezorgd door de heer Van Herwijnen. De jongelui uit de buurt, onder andere Co en Herman van Herwijnen, de zusters en broers van Dick en nog vele anderen konden hier hun kunsten vertonen. Mevrouw Van Herwijnen trakteerde op warme chocolademelk en koek.
Schaatslessen
Intussen moest Dick naar school. Maar na twee jaar HBS bij de paters Jezuïeten aan de Oostduinlaan in Den Haag kon Dick zijn vader overhalen tot schaatslessen bij oud kampioene Yvonne Lamping en snel daarna bij de toen bekende schaatsenrijdster Lieneke van Dien. De lessen hadden tot gevolg dat hij (niet voor de grap) op 1 april 1949 slaagde voor zijn examen kunstrijden.
IJsrevue
Lieneke werd een goede vriendin. Zij zorgde er voor dat Dick bij de ijsrevue ‘Cerni en Redley’s’ werd aangenomen. Inmiddels was hij ook gekeurd voor militaire dienst en moest hij onder de wapenen. Na zijn diensttijd, hij was nog maar goed en wel afgezwaaid, kreeg hij een contract bij de Scala Eisrevue. Met dit gezelschap trok hij door heel Europa. Vanuit Frankrijk solliciteerde hij bij het gezelschap van Maxi en Ernst Baier. Om bij dit gezelschap te worden aangenomen moest je echt heel goed zijn en dat was hij. Hij was er de enige Nederlander en heeft er een paar jaar gewerkt. Daarna ging hij naar Holiday on Ice. Met deze ijsrevue reisde hij de halve wereld rond. Zo kwam hij onder andere in Afrika en Zuid Amerika.
Suvretta House
Toen hij dertig was, in 1959, kreeg hij een contract bij het Suvretta House in Sankt Moritz om de gasten schaatsles te geven. In dit hotel kwam de jetset der aarde logeren. Hij heeft daar onder andere de kinderen van de sjah van Perzië en Fara Diba leren schaatsen. Ook de kinderen van baron Tysen behoorden tot zijn leerlingen. Een ontroerend verhaal is dat over het les geven aan een meisje met evenwichtstoornissen. Door Dick’s toedoen kon het meisje rechtop blijven staan en leerde zelfs schaatsen. De professor die haar behandelde kwam kijken en was erg onder de indruk van het resultaat. Hij kon niet geloven dat Dick dat voor elkaar had gekregen. Volgens hem was men alleen met bovenmenselijke liefde en geduld hiertoe in staat. In het hotel had Dick inmiddels zijn plekje wel gevonden. Met de gasten kon hij het goed vinden. Hij was een zeer charmante man en sprak vijf talen waardoor hij zich met bijna iedereen kon onderhouden. Tijdens rustige weken ging hij ook wel eens mee met een bus als reisleider. Op zekere dag had hij een paar nonnen in de bus en die gaf hij twintig dollar om te spelen in het casino. Hij zei wel tegen de nonnen: jullie moeten biechten, want nonnen mogen niet gokken. In 1979 werd zijn twintigjarig jubileum groots gevierd met een cocktailparty en een diner. Dit was een gebaar van dank door het Suvretta House aan Dick, die volgens de gasten mede verantwoordelijk was voor de charme van het hotel.
Barcelona
Op eenenveertigjarige leeftijd was Dick het constante hotelleven beu. Hij kocht een penthouse in Barcelona en verbleef daar in de zomer. Hij gaf er dan schaatsles op de kunstijsbaan. Negen jaar heeft hij van zijn perfect ingerichte huis kunnen genieten. Hij overleed in Nederland toen hij 51 was met de geliefden uit zijn familie om hem heen. “Ik heb een pracht leven gehad, maar te kort”, waren zijn woorden. Op de dag van de uitvaart, 11 februari 1981, was er regen voorspeld, maar tijdens de begrafenis sneeuwde het. Anton Smits die de begrafenis regelde zei “Hij heeft veel in de sneeuw gewerkt en nu als afsluiting van zijn leven wordt hij ook in de sneeuw begraven”.
Alle interviews